ورود اعضا:

آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 54
بازدید دیروز : 0
بازدید هفته : 57
بازدید ماه : 61
بازدید کل : 3593
تعداد مطالب : 26
تعداد نظرات : 0
تعداد آنلاین : 1

!!زبان بلوچی نمی میرد

در زبان شناسی یكی از اصول پایه ای، اصل"دیالكتیك زبانی" است. بر اساس این اصل، هیچ زبان یا گویشی به كلی از بین نمی رود، بلكه شكسته و از صورتی به صورتی دیگر تبدیل می شود.(ارانسكی،1378،ص28). بر اساس این اصل، همه ی زبان ها به طور دائم شكسته و به گویش هایی تبدیل می شوند، و گویش های حاصل از آن زبانِ شكسته با وام دهی و وام گیری و تغییر وتحولات دیگر به زبان های جدیدی تبدیل می شوند.

با توجه به این اصل، زبان بلوچی كه هزاران سال زبان یك قوم مشخص بوده است، هرگز از بین نمی رود. ممكن است این زبان به گویش های دیگری بشكند و حتی تغییر نام دهد، اما در ساخت زیرین زبانی خود همچنان پایدار خواهد ماند.

اصل مشهور دیگری به نام "نسبیت زبانی" وجود دارد كه مطرح كنندگان آن را ورف و ساپیر می شناسند. بر اساس این اصل، عوامل محیطی و اجتماعی گویشوران یك زبان، تاثیر مستقیمی در حفظ یا تغییرات آن زبان دارد. یكی از عوامل اجتماعی نسبیت زبانی، حمایت مردمی سخنگویان آن زبان از زبان خودشان است. به عبارت دیگر، به هر میزان كه سخنگویان آن زبان علاقه واحترام بیشتری به زبان خود احساس كنند، میزان پایداری آن زبان بیشتر خواهد بود.

ماندگاری زبان بلوچی در طول هزاره ها نشان از علاقه ی این قوم به زبان خود دارد و هیچ عامل دیگری نمی تواند توجیه كننده ی این ماندگاری باشد. امروزه نیز ثابت شده كه یكی از عوامل حفظ هویت یك قوم، وجود زبانی مستقل به نام آن قوم است. یعنی هویت قومی و زبانی تا حد زیادی مكمل یكدیگرند. در تاریخ نمونه هایی وجود دارد كه اگر قومی اراده كند، می تواند زبان مرده ی خود را حتی اگر هزاران سال از آن گذشته باشد، دوباره زنده كند. به عنوان نمونه زبان عبری زبانی است كه پیش از میلاد مسیح مرده و به فراموشی سپرده شده است. اما هواداران افراطی آن توانسته اند آن را در قرن بیستم یك بار دیگر زنده كرده و مانند هر زبان زنده ی دیگر به كار گیرند(آرلاتو،1373،ص73).

قرن بیستم با تمام فراز و نشیب های خود، برای زبان بلوچی قرن پر بركتی بود. در این قرن بسیاری ار زبان شناسان مشهور جهان، در كنار مطالعه ی زبان های جهانی و به ویژه خانواده ی هندواروپایی، به مطالعه ی زبان بلوچی نیز همت گماشتند. البته پایه ی مطالعات علمی بر روی زبان بلوچی در اواخر قرن نوزدهم میلادی گذاشته شد و در قرن بیستم در جوار تلاش های غیر بلوچ زبانان، بلوچ ها خود به طور جدی برای پایداری زبان خویش سنگ تمام گذاشتند.

نگرانی گروهی از طرفداران افراطی زبان بلوچی، تاثیر زبان های فارسی، اردو، عربی، انگلیسی وپشتو بر بلوچی است. مسلم این است كه این چند زبان موقعیت بسیار بهتری نسبت به بلوچی دارند و در برابر زبان بلوچی، زبان غالب به حساب می آیند. از آنجا كه حفظ اصالت زبان از نظر زبان شناسی یك دیدگاه مردود است، نباید از وام گیری چند واژه از زبانهایی مثل فارسی، اردو، انگلیسی و... توسط بلوچی نگران بود. اگر كمی به این موضوع خوشبینانه تر برخورد كنیم، وام گیری از زبان های فوق توسط بلوچی امتیازی برای این زبان است و هرگز ضعفی برای آن تلقی نمی شود و هستی آن را تهدید نمی كند. مهم آن است كه ساخت زیرین این زبان محفوظ می ماند و قابل زوال نیست. برای اثبات این مورد می توانیم سرنوشت زبان انگلیسی را قیاس كنیم.

زبان انگلیسی معاصر كه شاید امروزه مطرح ترین زبان دنیا باشد، دردایره ی واژگان و حتی در بعضی از ساختارهای صرفی و نحوی خود، از بیش از هفتاد زبان زنده و مرده ی جهان وام گرفته است(رضایی باغ بیدی،1377،ص14). این وام گیری ها باعث تقویت زبان انگلیسی شده و از آن یك زبان قدرتمند ساخته است. می دانیم كه پیش از انگلیسی، زبان های فرانسوی، اسپانیایی و آلمانی و حتی عربی دارای وضعیت بهتری نسبت به انگلیسی بودند. دلیل اینكه انگلیسی نسبت به زبان های دیگر موقعیت ممتازتری به دست آورد، چیزی جز همت مردم انگلیسی زبان برای گسترش زبانشان نبود. بنابر اصل "نسبیت زبانی"، به هر میزان كه همت و علاقه مندی مردمی به زبانشان بیشتر باشد، به همان نسبت توان پایداری و ارجمندی آن در میان زبان های دیگر بیشتر خواهد شد.

بنا بر دو اصل فوق و امكانات ثبت و نگهداری زبان ها در قرن حاضر، هیچ زبانی به طور كلی نابود نخواهد شد مگر اینكه گویشوران آن زبان خود به آن بی علاقه شوند و هویت قومی خود را از هویت زبانی خود جدا بدانند.

در حال حاضر، علاقه ی بلوچ ها برای گسترش و پایداری زبانشان از وضعیت مطلوبی برخوردار است. این علاقه مندی حافظ پایداری این زبان در میان دیگر زبان های دنیاست. اما برای كیفیت بخشیدن به گسترش و پایداری این زبان ایرانی، موارد زیر ضروری به نظر می رسد:

1- دولت ایران برای پایداری وگسترش این زبان ایرانی همت بیشتری بنماید.

2- بلوچ ها از تمام امكانات قرن حاضر برای ثبت و نگهداری زبان خود استفاده كنند.

3- بلوچ ها علاقه به حفظ وگسترش زبان خود را در نسل های متمادی این قوم تقویت و نهادینه كنند.

در خصوص علاقه ی بلوچ ها برای تقویت زبان خود، شعر مشهور"بلوچی مَیْحْ وتی شهدڃن زبانِـنْت" گواه خوبی است.